هرآنچه در مورد شخصیت ضد اجتماعی باید بدانیم

هرآنچه در مورد شخصیت ضد اجتماعی باید بدانیم

شخصیت عبارت است از الگوهای رفتاری مشخص و ثابت که به‌واسطه آن فرد دنیا، دیگران و خودش را از آن طریق درک کرده و با آن ارتباط برقرار می‌کند. اختلال‌های شخصیت الگوهای سخت، غیر قابل انعطاف و ناسازگاری هستند که باعث ایجاد مشکل در روابط اجتماعی و کارکردهای فرد شده و باعث استرس در فرد می‌شوند. این الگوها بر همه جنبه‌های زندگی تاثیر می‌گذارند و با انتظارات فرهنگی دیگران به‌شدت متفاوت هستند.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی که به آن سایکوپات نیز می‌گویند، حالت روانی است که فرد توجهی به درست و غلط ندارد، به دیگران و حقوق و احساسات آنها بی‌اعتنا است. این افراد با دیگران با بی‌رحمی، سنگدلی و خشونت و فارغ از هرگونه حس همدلی برخورد می‌کنند. اختلال شخصیت ضد اجتماعی برای رفتارهای خود احساس پشیمانی و گناه ندارد.

آنها قوانین را به‌راحتی زیر پا می‌گذارند. دروغ می‌گویند، با خشونت و تکانشی رفتار می‌کنند و اکثراً درگیر مواد مخدر و یا الکل هستند. آنها معمولاً به‌خاطر ویژگی‌های شخصیتی‌شان نمی‌توانند مسئولیت‌های خود در حوزه خانواده، مدرسه و یا کار را به انجام برسانند.

معرفی چند فیلم

برای آشنایی بیشتر با اختلال شخصیت ضد اجتماعی می‌توانید فیلم‌های زیر را تماشا کنید:

1. پدرخوانده با بازی مارلون براندو
2. پدر خوانده با بازی رابرت دنیرو
3. وال استریت با بازی مایکل داگلاس
4. سکوت بره‌ها با بازی انتونی هاپکینز
5. آخرین پادشاه اسکاتلند با بازی فارست وایتکار
6. نابخشوده با بازی کلاینت ایستوود
7. بدل شیطان (The devil’s double-2011) با بازی دومینیک کوپر

شخصیت ضد اجتماعی معمولاً از نظر موقعیت اجتماعی و اقتصادی جایگاه پایینی دارد، ولکن در صورتی که فرد باهوشی باشد می‌تواند از هوش خود به‌راحتی برای بازی دادن و سوءاستفاده از دیگران بهره‌برداری کند و گروهی را همراه خود کند. در میان شخصیت‌های دنیای واقعی، هوگو چاوز، ایدی امین، صدام حسین و ادولف هیتلر اختلال شخصیت ضد اجتماعی داشتند. قاتل‌های سریالی معروف نیز مانند جفری داهمر و تد باندی نیز شخصیت ضد اجتماعی داشتند.

نشانه‌ها

1. بی‌اعتنایی به خوب و بد؛
2. دروغگویی و حقه‌بازی برای فریب دیگران و سوءاستفاده از آنها؛
3. عدم عاطفه و بی‌احترامی نسبت به دیگران؛
4. فریفتن دیگران و بازی دادن آنها برای منافع شخصی
5. مغرور و حس برتری همراه با خیره‌سری و لجاجت در رأی؛
6. مشکلات دائمی با قانون و رفتارهای مجرمانه؛
7. زیر پا گذاشتن حقوق دیگران از طریق ارعاب و تهدید؛
8. تکانشی و بدون برنامه‌ریزی عمل کردن؛
9. کج خلقی، دشمنی، تحریک‌پذیری، خشونت و پرخاشگری؛
10. فقدان حس همدلی نسبت به دیگران و عدم پشیمانی و حس گناه بابت آسیب به دیگران؛
11. ریسک کردن‌های غیرضروری و کارهای خطرناک بدون توجه به حفظ سلامت خود و دیگران؛
12. ارتباط ضعیف و سوءاستفاده گرایانه؛
13. ناتوانی در دیدن نتایج منفی رفتار و یادگیری از آن؛
14. ناتوانی در پیگیری وظایف شغلی و مسئولیت‌ها.

بزرگسالانی که تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی دریافت می‌کنند، نشانه‌های اختلال سلوک را در سنین اواخر کودکی و نوجوانی نشان می‌دهند.

این نشانه‌ها عبارتند از:

1. خشونت نسبت به مردم و حیوانات
2. صدمه زدن به اموال
3. حقه‌بازی و فریب
4. دزدی
5. زیرپا گذاشن مکرر قوانین

شیوع

تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی بعد از ۱۸ سالگی داده می‌شود، ولی پیش از ۱۵ سالگی می‌توان تشخیص اختلال سلوک را در کودک داد. بیشترین اختلال شخصیت ضد اجتماعی در میان افرادی که سوءمصرف مواد و الکل دارند و نیز زندانیان وجود دارد (در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد).

با افزایش سن و رسیدن به دهه چهارم و پنجم زندگی، از شدت نشانه‌های اختلال شخصیت ضد اجتماعی کاسته می‌شود. اما نمی‌توان با قاطعیت گفت که آیا شدت اختلال کم شده است و یا آنکه فرد با افزایش سن، آگاهی بیشتری به پیامدهای رفتار خود پیدا کرده است.

تعداد مردان دارای شخصیت اختلال ضد اجتماعی بیشتر از زنان است. ۳ درصد از مردان و ۱ درصد از زنان تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی دریافت می‌کنند.

سبب‌شناسی شخصیت ضد اجتماعی

هیچ تک عاملی را نمی‌توان دلیل ایجاد اختلال شخصیت دانست، بلکه همانند سایر اختلال‌های شخصیت، ترکیبی از عوامل باعث به‌وجود آمدن اختلال شخصیت ضد اجتماعی می‌شود. از جمله عواملی که ریسک احتمال شخصیت ضد اجتماعی را بالا می‌برد، عبارت است از:

1. تشخیص اختلال سلوک در کودکی
2. تشخیص اختلال شخصیت و یا مشکل روانی در یکی از اعضای خانواده
3. در کودکی در معرض سوءاستفاده و یا غفلت بودن
4. زندگی خانوادگی بی‌ثبات، همراه با خشونت و هرج و مرج در کودکی

این عامل را می‌توان در سه گروه جای داد:

محیط:

محیط خانوادگی سرد، تنبیه‌گر، پُر خشونت

ژن:

بر اساس تحقیقات انجام شده، احتمال اختلال شخصیت در افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها به یک اختلال شخصیت یا بیماری روانی دچار است، بیشتر است.

مغز:

ساختار مغز در این افراد متفاوت است، ولکن مشخص نیست آیا شخصیت ضد اجتماعی آنها باعث این تفاوت می‌شود و یا آنکه این تفاوت در ساختار مغز است که  افراد را باعث ایجاد شخصیت ضد اجتماعی می‌کند.

اختلالات همراه

اختلالات همراه، پیامدها و مشکلات دیگری که فرد دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولاً با آن دست به گریبان است، عبارتند از:

1. همسر آزاری یا کودک آزاری
2. سوءمصرف مواد یا الکل
3. زندان رفتن
4. رفتارهای خودکشی یا قتل
5. اختلالات روانی دیگر مانند اضطراب یا افسردگی
6. موقعیت اجتماعی و اقتصادی پائین و بی‌خانمانی
7. عضویت در گروه‌های تبهکاری
8. کشته شدن در دعواها و درگیری‌ها

درمان

افراد دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی هیچ تمایلی به درمان ندارند و تنها زمانی که دادگاه آنها را مجبور می‌کند و یا با اصرار کسی که او را دوست دارند، در جلسات درمان حاضر می‌شوند. درمان آنها به‌شدت دشوار و گاهاً ناامید کننده است و ارتباط زیادی با تمایل آنها به حضور در جلسات درمان دارد.

آنها باید نحوه مدیریت احساسات و تکانه‌های خود را فرا گیرند و با اصول و قوانین آداب و معاشرت و نیز رفتارهای درست فرهنگی آشنا شوند. آنها یاد می‌گیرند در قبال دیگران چه رفتاری را نشان دهند. به‌طور مثال، فرا می‌گیرند درباره درد کسی که او را دوست دارند، چگونه واکنش نشان بدهند.

هیچ دارویی برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی وجود ندارد. تنها می‌توان برای اختلالات همراه آن مانند اضطراب، افسردگی و یا سوء مصرف مواد دارو تجویز کرد. اخیراً یک داروی ضد روانپریشی بنام کلوزاپین نتایج امیدوار کننده‌ای را در جهت بهبود نشانه‌های شخصیت ضد اجتماعی نشان داده است. تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.

ارتباط با فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی

ارتباط عاطفی با شخصیت ضد اجتماعی باعث صدمه و آسیب به خود، احساس بی‌ارزشی و از بین رفتن عزت‌نفس، افسردگی و در موارد حاد از دست دادن اموال و زندگی می‌شود. آنها در ارتباط، بدون هیچ احساس گناهی دروغ می‌گویند و به شما آسیب می‌رسانند. شما برای او وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف هستید. او برای رسیدن به خواسته‌های خود به‌راحتی می‌تواند نقش یک عاشق را بازی کند.

اگر با چنین فردی به امید بهبود و یا تغییر دادن او در ارتباط هستید، باید بدانید که مشت بر سندان می‌کوبید. تغییر آنها اگر نه غیرممکن، بسیار به‌ندرت و به‌میزان بسیار اندک است.

همه‌گیرشناسی

میزان شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی سه درصد در مردان و یک درصد در زنهاست. این اختلال از همه بیشتر در نواحی فقیرنشین شهری و در جمعیت غیر ثابت این نواحی شیوع دارد. پسر بچه‌هایی که مبتلا به این اختلال اند، خانواده‌هایی بزرگتر از دختر بچه‌های مبتلا به این اختلال داشته‌اند. این اختلال پیش از پانزده سالگی شروع می‌شود. دختر بچه‌ها معمولاً پیش از رسیدن به سن بلوغ و پسر بچه‌ها حتی از این هم زودتر علایمی دارند. شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی در زندانیان، بسیار بالا یعنی حدود هفتاد و پنج درصد است. این اختلال الگویی خانوادگی دارد، به طوری که شیوعش در بستگان درجه اول مردان مبتلا به این اختلال، پنج برابر افراد گروه شاهد (کنترل) است.

خصایص بالینی

بیماران دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی اغلب ظاهری طبیعی و حتی گرم و دوست داشتنی دارند. اما در سابقه آن‌ها مختل بودن حوزه‌های بسیاری از کارکردهای زندگیشان دیده می‌شود.

دروغگویی، فرار از مدرسه، فرار از خانه، دزدی، دعوا، سوء مصرف مواد، و اعمال غیرقانونی، تجاربی است که این گونه بیماران نوعاً از ابتدای کودکیشان داشته‌اند. بیماران دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی، بالینگران جنس مخالف خود را اغلب تحت تأثیر جنبه‌های مبالغه آمیز و اغواگرانه شخصیت خود قرار می‌دهند، اما به چشم بالینگران جنس موافقشان ممکن است افرادی فریبکار و پرتوقع جلوه کنند.

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی هیچ گونه افسردگی یا اضطرابی از خود نشان نمی‌دهند و این مغایرتی واضح با وضعیت آن‌ها دارد، هر چند تهدید به خودکشی و اشتغال ذهنی مربوط به مسایل جسمی در آن‌ها شایع است.

توضیحاتی که آن‌ها خود در مورد رفتار ضد اجتماعیشان می‌دهند، چنان است که گویی رفتار مذکور از سر بی‌فکری و بی‌توجهی انجام شده‌است. با این حال در محتوای ذهنی بیمار هیچ گونه هذیان یا علامت دیگری از تفکر غیر منطقی دیده نمی‌شود حتی آن‌ها اکثر اوقات از حس واقعیت سنجی بسیار بالایی برخوردارند و اغلب ناظر را تحت تأثیر هوش کلامی خوبی که دارند، قرار می‌دهند.

افراد معروف به کلاهبردار نمونه‌های خوبی از بیماران مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی‌اند.

آن‌ها بسیار فریبکارند و اغلب با زبانی چرب و نرم قاب دیگران را می‌دزدند و آن‌ها را به دام مشارکت در طرح‌های خود می‌اندازند؛ طرح‌هایی که شامل راه‌هایی ساده برای پولدار شدن یا کسب شهرت یا بدنامی است و نهایتاً نیز ممکن است فرد را به ورطه فساد مالی، رسوایی اجتماعی، یا هر دو بکشند.

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی هیچ وقت راست نمی‌گویند و هرگز نمی‌شود به آن‌ها اعتماد کرد که وظیفه‌ای را درست انجام دهند یا اساساً به هیچ‌یک از ملاک‌های متعارف اخلاق پایبند باشند.

لاابالی‌گری جنسی، همسر آزاری، کودک آزاری، و رانندگی در حین مستی، اتفاقاتی شایع در زندگی این گونه بیماران است و چیزی که خیلی مشهود است، این است که آن‌ها هیچ وقت از کارهای خود پشیمان نمی‌شوند، یعنی انگار که اصلاً وجدان ندارند.

نشانه‌ها
اختلال شخصیت ضد اجتماعی (Antisocial personality disorder) دارای چهار نشانه است که عبارتند از: خودمحوری، فقدان وجدان، رفتار تکانشی و جاذبهٔ سطحی. خود محوری به اشتغال ذهنی فرد به مسایل خود و عدم حساسیت به نیازهای دیگران مربوط می‌شود.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی به زندگی خود در دنیا یی که با تنهایی او آمیخته شده‌است ادامه می‌دهد، گویی که در مکان جدا و عایقی قرار دارد و هرگز دوست و آشنایی ندارد.

این افراد اغلب فکر می‌کنند که با دیگران تفاوت دارند. آن‌ها ظاهراً احساس توجه و نگرانی نسبت به دیگران را درک نمی‌کنند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اضطراب، گناه یا احساس‌های پشیمانی را حتی در صورتی که آسیب زیادی را به دیگران وارد کرده باشند، تجربه نمی‌کنند.

آن‌ها اغلب، هنگامی که با رفتار تخریبی خود روبه رو می‌شوند، آرام و موقر باقی می‌مانند و نسبت به کسی که بتواند آن‌ها را فریب دهد، احساس تنفر می‌کنند.

این افراد بر خلاف بزرگسالانی که یادگرفته‌اند، رضایت مندی‌های بی درنگ خود را به خاطر اهداف دراز مدت فدا کنند، بدون توجه به پیامدهای احتمالی بر اساس تکانه‌های خود عمل می‌کنند. آن‌ها مشاغل و روابط خود را به‌طور ناگهانی تغییر می‌دهند و اهل خشونت و بی ملاحظه هستند.

آن‌ها اغلب، سابقهٔ مدرسه گریزی دارند و ممکن است مکرراً به خاطر رفتار مخرب از مدرسه اخراج شده باشند. حتی هنگامی که آن‌ها پیوسته به خاطر رفتارهای خود تنبیه شوند، نسبت به رابطهٔ بین رفتارشان و پیامدهای آن‌ها هیج بینشی ندارند.

افراد مبتلا به شخصیت‌های ضد اجتماعی می‌توانند کاملاً فریبنده و متقاعدکننده به نظر آیند و به‌طور قابل توجهی نسبت به نیازها و ضعف‌های دیگران آگاهند. آن‌ها حتی در حالی که فردی را استثمار می‌کنند، احساس‌های اعتماد را در وی بر می‌انگیزانند.

کن بایانچی در فریب دادن دیگران به اندازه‌ای مهارت داشت که توانست زنی را متقاعد کند که دربارهٔ بعضی از قتل‌ها، برای حمایت از وی شهادت دروغ بگوید. بایانچی می‌دانست که این زن تنها به‌طور اتفاقی قبل از دستگیری وی حضور داشت و هنگامی که در جایگاه دادگاه بود، او را متقاعد کرد که به وی کمک کند.

اگرچه به نظر می‌رسد که چنین افرادی احتمالاً مجرم می‌شوند، ولی بسیاری از افراد جامعه ستیز از مشکلات قانونی اجتناب می‌کنند و با استفاده از روش‌های کمتر قابل توجه به عنوان تاجران بی رحم، و سیاست‌مدارانِ متقلب به دیگران آسیب وارد می‌کنند.

عللی که در به‌وجود آمدن رفتار ضد اجتماعی دخیل اند:

۱-زمینهٔ خانوادگی و اجتماعی

۲-نارسایی‌های یادگیری

۳-احتمالاً عوامل وراثتی معلوم شده‌است که عدهٔ زیادی از افراد ضد اجتماعی دارای ناهنجاری‌هایی در امواج مغزی غیرعادی هستند. یکی از این ناهنجاریها، کندی امواج مغز است، چنان‌که می‌توان گفت امواج مغزی آنان شبیه کودکان است که خود نشانه‌ای است از نارسایی در رشد مغز آنها.

علت‌ها

اگرچه علت‌های اختلال شخصیت ضد اجتماعی کاملاً شناخته نشده‌اند، ولی پژوهش‌ها از تبیین‌های مربوط به وراثت و هم از تبیین‌های مربوط به پرورش و ترکیبی از هر دو حمایت می‌کنند. همبستگی بالایی بین شیوه‌های فرزند پروری و سرمشق دهی نامناسب به دست آمده‌است. افراد مبتلا به شخصیت ضد اجتماعی اغلب به خانواده‌هایی تعلق دارند که با محرومیت هیجانی، روش‌های انضباطی خشن و بی‌ثبات مشخص می‌شوند و علاوه بر این، رفتارهای والدین نیز ضد اجتماعی است.

تشخیص افتراقی

تشخیص اختلال شخصیت ضداجتماعی، بر افرادی که سن پائینتر از ۱۸ سال دارند گذاشته نمی‌شود و تنها زمانی مطرح می‌شود که سابقهای از چند نشانه اختلال سلوک قبل از سن ۱۵ سالگی وجود داشته باشد. برای افرادی که بیش از ۱۸ سال سن دارند، تشخیص اختلال سلوک تنها زمانی داده می‌شود که ملاکهای اختلال شخصیت ضداجتماعی مطابقت نکنند.

هرگاه رفتار ضداجتماعی در یک فرد بزرگسال با یک اختلال مرتبط با مواد مربوط باشد، تشخیص اختلال شخصیت ضداجتماعی داده نمی‌شود مگر این که علایم اختلال شخصیت ضداجتماعی در دوران کودکی نیز وجود داشته و تا دوران بزرگسالی ادامه یافته باشند.

هرگاه مصرف مواد و رفتار ضداجتماعی، هر دو، در کودکی آغاز شده وتا بزرگسالی دوام یافته باشند، اگر ملاکهای هر دو اختلال مطابقت کنند، هر دو تشخیص مرتبط با مواد اختلال شخصیت ضداجتماعی مطرح می‌شوند، اگرچه امکان دارد بعضی از اعمال ضداجتماعی، پیامد اختلال مرتبط با مواد باشند (برای مثال، فروش غیرقانونی داروها یا دزدی جهت کسب پول برای خرید داروها). نباید رفتار ضداجتماعی را که صرفاً در طی سیر اسکیزوفرنیا با یک دوره مانیک رخ می‌دهد به عنوان تشخیص اختلال شخصیت ضداجتماعی مطرح کرد.

سایر اختلالهای شخصیت، ممکن است با اختلال شخصیت ضداجتماعی اشتباه شوند زیرا ویژگی‌های معین مشترکی دارند؛ بنابراین، تمایز میان این اختلالها، براساس تفاوت در ویژگی‌های آن‌ها مهم است.

با وجود این، هرگاه فردی ویژگی‌هایی داشته باشد که علاوه بر اختلال شخصیت ضداجتماعی با ملاکهای یک یا چند اختلال شخصیت مطابقت کنند، تمام تشخیصها را باید مطرح کرد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی و اختلال شخصیت خود شیفته از نظر یک دندگی، چرب‌زبانی، سطحی بودن، استثمارگر بودن، و نداشتن همدلی شبیه هم هستند.

با وجود این، اختلال شخصیت خودشیفته فاقد خصوصیات تکانشگری، پرخاشگری و فریبکاری است. علاوه بر این، افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی ممکن است نیازمند تحسین نباشند و به حال دیگران غبطه نخورند و افراد مبتلا به اختلال شخصیت خود شیفته معمولاً سابقهای از اختلال سلوک در کودکی یا رفتار جنایی در بزرگسالی ندارند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی و اختلال شخصیت نمایشی از نظر تکانشی و سطحی بودن، هیجان طلبی، بی ملاحظه بودن، اغواکنندگی و فریبکاری شبیه هم هستند ولی اشخاص مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، بیشتر در هیجانهای خود اغراق می‌کنند و به‌طور بارز درگیر رفتارهای ضداجتماعی نمی‌شوند.

افراد مبتلا به اختلالهای شخصیت مرزی نمایشی در مهرجویی مهارت دارند، در حالیکه افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی منفعت طلب، قدرت طلب، یا به دنبال کسب سایر رضامندیهای مادی هستند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی نااستواری هیجانی کمتر و پرخاشگری بیشتری نسبت به افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی دارند. اگرچه رفتار ضداجتماعی ممکن است در بعضی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانویایی وجود داشته باشد، ولی این افراد معمولاً به‌واسطه نفع شخصی یا میل به استثمار دیگران- آن طوری که در اختلال شخصیت ضداجتماعی وجود دارد- برانگیخته نمی‌شوند، بلکه رفتار ضداجتماعی آنان ناشی از تمایل برای انتقام گرفتن است.

اختلال شخصیت ضداجتماعی را باید از رفتار جنایی که برای کسب منفعت صورت می‌گیرد، متمایز کرد، زیرا با ویژگی‌های شخصیتی شاخص این اختلال همراه نیست. رفتار ضداجتماعی بزرگسالان را می‌توان برای توصیف رفتار جنایی، پرخاشگرانه یا سایر رفتارهای ضداجتماعی به کار برد که مورد توجه بالینی قرار می‌گیرند، ولی با تمام ملاکهای اختلال شخصیت ضداجتماعی مطابقت نمی‌کنند.

صفات شخصیتی ضداجتماعی، تنها هنگامی به عنوان اختلال شخصیت ضداجتماعی تلقی می‌شوند که انعطاف‌ناپذیر، ناسازگارانه و پایدار بوده و موجب اختلال کارکردی یا پریشانی ذهنی قابل ملاحظه شوند(DSM-IV-TR.2000).

معیارهای DSM-5
الف) فرد تقریباً در همه جنبه‌های زندگی به حقوق دیگران احترام نمی‌گذارد و آن‌ها را نقض می‌کند. این رفتار از ۱۵ سالگی شروع شده ‌است، و سه مورد (یا بیشتر) از موارد زیر آن را نشان می‌دهند:

1. فرد با پیش نگرفتن رفتارهای قانونی، هنجارهای اجتماعی را رعایت نمی‌کند، و این موضوع را تکرار ارتکاب اعمال مجرمانه‌ای که به دستگیری او منجر می‌شوند نشان می‌دهد.
2. مکار و فریبکار است، و این موضوع را دروغگویی‌های مکرر، استفاده از نام‌های مستعار، یا کلاهبرداری از دیگران به منظور سودجویی شخصی یا لذت بردن نشان می‌دهند.
3. فرد بدون فکر و بلافاصله بر اساس امیال ناگهانی خود عمل می‌کند یا نمی‌تواند از پیش برنامه‌ریزی کند.
4. زود رنج، زودخشم، و تحریک پذیر، یا پرخاشگر است، و این موضوع را تکرار دعواها یا تهاجم‌های فیزیکی نشان می‌دهند.
5. با کارهای خطرناکی که انجام می‌دهد، ایمنی خود یا دیگران را رعایت نمی‌کند.
6. تقریباً در همه امور بی مسئولیت است، و این موضوع را تکرار قانون‌شکنی‌ها در محل کار یا رعایت نکردن مسئولیت‌های مالی نشان می‌دهند.
7. پشیمانی و عذاب وجدان ندارد، و این موضوع را بی‌تفاوتی او نسبت به ناراحت کردن دیگران، بدرفتاری با آنها، یا دزدیدن اموال آنها، یا تلاش برای توجیه این اعمال، نشان می‌دهند.

ب) فرد حداقل ۱۸ سال سن دارد.

پ) شواهد موجود نشان می‌دهند که فرد اختلال سلوک دارد و شروع آن قبل از ۱۵ سالگی بوده‌است.

ت) رفتار ضد اجتماعی صرفاً در طول اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی روی نمی‌دهند.

نوشته قبلی

افسردگی کودکان چیست؟

نوشته بعدی

درمان اختلال نعوظ