نفس یا روح سرگردان
جوانی دوره طولانی عمر است.
دنیای بحران ، دنیای تغییر و تحولات جسمی و غریزی که سبب بروز حالات روحی و دگرگونی عواطف می شود.
کافی است سربرگردانیم و شمار جوانانی را که از حیث نداشتن اعتماد به نفس و کوچک شمردن خود
در کنج نشسته اند و اجتماع را ترک گفته اند ، ببینیم.
آنها که هیچ احساس خوبی از خود ندارند و اعتماد به نفس را از یاد برده اند و باید گوشزدشان کرد خود را دریابند.
افتخار و احساس خوب از خود یعنی اعتماد به نفس.
اعتماد به نفس در حالت چهره ، رفتار ، صحبت و حرکت افراد مشخص می شود.
ویژگی های افراد دارای اعتماد به نفس:
- برخورد باز و گشوده ،
- انتقادپذیر بودن ،
- پذیرش اشتباهات خود و
- باور به توانایی ها و
- احساس ارزشمندی نسبت به خود و دیگران.
اراده و پشتکار در اعتماد به نفس نقش بسیار مهمی به عهده دارند.
اراده و اختیار هر انسان به خود او بستگی دارد یعنی هرچه در زندگی روزانه ،
فعالیت های خود را واقع بینانه مورد ارزیابی قرار داده و خودگویی مثبت داشته باشیم
اراده ی ما محکم تر و اشتباهات ما کمتر خواهد شد ، در نتیجه با اعتماد به نفس بیشتر جهت دهی فعالیت هایمان بهتر خواهد شد.
در شکل گیری اعتماد به نفس دو دسته مانع وجود دارد:
۱. موانع بیرونی
۲. موانع درونی
▪موانع بیرونی: مثل شرایط محیط خانواده ، مدرسه و اجتماع که تغییر در آنها برای شخص آسان نیست.
▪موانع درونی: موانعی هستند که در باورها و طرز فکر هر شخص وجود دارد و
کاملاً قابل تغییر به دست خود شخص هستند.
اگر چنانچه دائماً فردی خودخوری داشته باشد و احساسات خود را آرام و بدون ابهام ابراز نکند
در واقع مانع درونی برای اعتماد به نفس خود ایجاد می کند.
شش رکن مهم در اعتماد به نفس و در نتیجه احساس ارزشمندی عبارتند از:
- آگاهانه زندگی کردن ،
- خودپذیری ،
- مسئولیت پذیری ،
- قاطعیت داشتن با خود و دیگران و ابراز وجود ،
- با هدف و برنامه ی شخصی زندگی کردن ،
- یکپارچگی و هماهنگی در رفتار و عمل
●زندگی آگاهانه
زندگی آگاهانه یعنی درک این نکته که هوش انسان ها به یک اندازه نیست و
هر کدام از افراد هوش متفاوت از دیگری دارد
اما اگر چنانچه توان و استعداد خود را در نظر گرفته و
با توجه به آنچه می دانیم و می بینیم رفتار کنیم زندگی آگاهانه را دنبال کرده ایم.
یکی از غفلت ها یا فرار از موقعیت های زندگی آگاهانه طفره رفتن و فرار از واقعیت ها است مثلاً گفتن این جملات به خود که:
- «می دانم که همه تلاشم را نمی کنم ، اما ترجیح می دهم به آن فکر نکنم.»
- «می دانم که دارم اشتباه می کنم اما…»
- «می دانم که دارم زیاده روی در این کار می کنم اما…»
زندگی آگاهانه چیزی بیش از دیدن و دانستن است.
یعنی هدف و ارزش های خود را علاوه بر تعیین و مشخص کردن دنبال کنیم و با یک برنامه ی تدریجی ،
مشخص و روزانه انتخاب های خود را به موفقیت نزدیک نماییم.
زندگی آگاهانه و ویژگی های آن:
ذهن پویا و فعال
توجه به واقعیت ها و دوری کردن از انکار اشتباهات
شرایط را با توجه به مشکلات درک کردن
اشتباهات خود را دیدن و سعی در هماهنگ کردن آنها با میزان ها و معیارهای سالم و متعادل بیرون
▪بخشیدن خود و خودپذیری
دومین رکن از اعتماد به نفس خودپذیری است یعنی جنسیت مان ، اسم و شرایط زندگی خانوادگی خود را بپذیریم و خود را کمتر از دیگران نبینیم.
تکمیل جملات زیر به خودپذیری بهتر کمک می نماید.
تمرینات:
هفته اول صبح ها:
اگر خودم را بپذیرم یعنی…
اگر بدنم را بیشتر بپذیرم…
اگر افکار و احساسات خودم را بپذیرم…
هفته دوم و سوم:
اگر جنسیت خود را بپذیرم…
اگر شادی هایم را بپذیرم…
نفس یا روح سرگردان
●مسئولیت پذیری
برای آنکه احساس شایستگی در زندگی داشته باشید باید بتوانید بر زندگی خود مسلط باشید.
قبول مسئولیت یعنی:
مسئول برآوردن خواسته های خودتان هستید.
مسئول انتخاب و اعمال خود هستید.
مسئول روابط خود با دیگران هستید.
مسئول کیفیت بخشیدن به زندگی خود و خوشبختی خود هستید.
مشارکت دیگران کمک خوبی است ولی هیچ کس برای دستیابی به خواسته هایتان به شما مدیون نیست.
مسئول اولویت بندی زمان خودتان هستید.
●ابراز وجود و قاطعیت داشتن
به معنای احترام به خودمان و دیگران در تمامی زمینه ها.
کسانی که وابسته هراسناک هستند نمی توانند به بی برنامگی ها ، فشارهای دیگران و نمونه هایی از این قبیل نه بگویند.
کسانی که مستقل و با اعتماد به نفس هستند به راحتی در مقابل تردیدها و فشارها نه می گویند و با قاطعیت و احترام به خود و دیگران این نه را تکرار می کنند.
●زندگی هدفمند و برنامه ی مشخص
یعنی اگر می خواهی موفق شوی باید مصمم و هدفدار باشی و رفتاری قاطعانه داشته باشی.
باید مصمم باشی ، نظم و انضباط شخصی یعنی به خود فرصت استراحت دادن ، تفریح کردن ، شاد بودن اما در چارچوب مشخص و متعادل.
●یکپارچگی و هماهنگی
یعنی رفتارهای ما با هدف هایمان و آرزوهایمان هماهنگ باشد و در تضاد نباشد
چون تضاد در رفتار و هدف مان آبرویمان را پیش خودمان از بین می برد و
کمتر به خودمان اعتماد می کنیم.
بنابراین کلام و گفتارمان را با نیت و هدف هایمان همخوان نماییم.
از هیچ چیز هراس نداشته باشیم و به خداوند خالق مهربانمان توکل کرده و با برنامه و هدفمند خودمان را باور کنیم
و هر روز این نکته ها را در ذهن مان مرور کرده و با برنامه ریزی گام های محکم و مصمم به سوی آینده روشن برداریم.
اعتماد به نفس خریدنی نیست ، از دیگران گرفتنی نیست
بلکه هدیه ای است در وجودمان که خودمان با دست های اندیشه ی مان این هدیه را می یابیم
و آن را با برنامه و هدف واقع بینانه پرورش می دهیم.
دکتر اکرم منتظر الظهور
روزنامه شرق